METRO İSTANBUL
Metro istasyonlarındaki işletme zorluklarını dijital ikizle aşmak
AUTODESK MÜŞTERİ BAŞARI HİKÂYELERİ
Bu Hikâyeyi Paylaşın
Sorunsuz geçiş, maksimum verimlilik.
Metro İstanbul, dijital ikiz projesiyle inşaattan işletmeye sorunsuz geçiş ve maksimum operasyonel verimlilik hedefliyor.
Görsel: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Dijitalleşmiş Operasyonlarla Yüksek Hizmet Kalitesi
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki olarak İstanbul’daki raylı sistemlerin işletme ve bakım süreçlerinden sorumlu olan Metro İstanbul, 241 kilometreye yayılan 18 raylı sistem hattı aracılığıyla günde 3 milyondan fazla kişiye ulaşım hizmeti sağlıyor. Hizmet kalitesini en yüksek standartlarda tutma amacıyla istasyon ve tesislerinin verimliliğini artıracak, bakım, zaman ve işgücü maliyetlerini minimize edecek çözümlere odaklanan Metro İstanbul ekibi, bu doğrultuda dijital ikiz projesini Autodesk Tandem platformu üzerinde hayata geçirdi. Bu girişim, inşaattan işletmeye sorunsuz bir geçiş sağlamayı, operasyonel verimliliği maksimize etmeyi, proaktif çözümler aracılığıyla İstanbullulara mükemmel bir seyahat deneyimi sunmayı ve şehrin kaynaklarını optimize etmeyi amaçlıyor.
Görsel: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Dijital İkiz Nedir ve Neler Vadeder?
Dijital ikiz, bir fiziksel nesnenin veya sistemin, her açısıyla dijital bir kopyasını oluşturmayı ifade ediyor. Aslında her şey tasarım aşamasında başlıyor. Bir metro hattının, istasyonunun yapımı söz konusu olduğunda, BIM (Yapı Bilgi Modellemesi) modelleri, dijital ikizlerin de önemli bir bileşeni haline geliyor. Yaratılan Dijital ikiz, fiziksel yapının tüm özelliklerini, performansını ve davranışını dijital ortamda birebir taklit edebiliyor ve işletmeye geçişten başlayarak tüm işletim süreçlerinde gerçek zamanlı analiz, tahmin ve optimizasyon için sağlam bir ortam sağlıyor.
Metro İstanbul tarafından yürütülen dijital ikiz projesi, İstanbul halkına, metro hizmetlerinin kalitesinde süreklilik ve yürüyen merdivenlerden asansörlerin kullanımına kadar tüm alanlarda sorunsuz işleyiş vadediyor. Raylı sistemleri, İstanbul halkına aksamadan, konforlu ve uygun fiyatlı bir ulaşım seçeneği olarak sunmayı misyonu olarak gören Metro İstanbul, dijital ikiz projesiyle işletme ve bakım maliyetlerini düşürmeyi, verimliliği yükseltmeyi ve muhtemel sorunları daha oluşmadan önlemeyi hedefliyor.
Vizyoner Yönetim
Genel Müdür Dr. Özgür Soy, 100’ü aşkın ülkede 2000’e yakın üyesi bulunan Uluslararası Toplu Taşıma Birliği UITP’nin Avrasya Bölgesi Başkanı ve UITP Başkan Yardımcısı. Aralık 2023’te 100. Dünya Metrolar Zirvesi’nin İstanbul’da gerçekleştirilmesinde kendisinin de önemli payı var. 2022 yılında katıldığı Ulusal Kalite Hareketi Ödül Programı kapsamında EFQM Yetkinlik Değerlendirmesi sonucunda dünyanın ilk ve tek 6 yıldızlı raylı sistem işletmecisi olan Metro İstanbul, tüm dünyada erkek egemen oluşuyla dikkat çeken bir sektörde, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda başlattığı değişim ve dönüşüm hareketini de başarıyla sürdürüyor.
Özgür Soy, “Metro İstanbul’da sürdürülebilir bir yönetim anlayışı benimsiyoruz. Bunu hakkıyla başarmak için de gerekli gördüğümüz teknolojilere yatırım yapıyoruz. Raylı sistemlerde işletme ve bakım süreçlerinde dijital ikiz kullanımı, dünyada yeni yeni uygulama alanı bulan bir konu. Şu anda bir hattımızda uygulamaya aldığımız dijital ikiz projemizi, 2024 yılı içinde tüm hatlarımıza yaygınlaştırmayı hedefliyoruz. Proje, sektörün gelişimine liderlik etme vizyonumuzu da güçlü bir şekilde destekliyor,” diyor.
Çok Geniş Kapsamlı Karmaşık Bir Operasyon
Metro İstanbul, her yıl yeni istasyonların eklenmesiyle giderek genişleyen, an itibariyle 234 istasyonu içeren 18 raylı sistem hattında, dev bir ekipman envanterini yönetiyor. CER trafolarından yardımcı servis trafolarına, aydınlatma sistemlerinden HVAC sistemlerine uzanan oldukça karmaşık bir altyapı ve sürekli genişleyen, büyüyen bir ağ söz konusu. Metro İstanbul'un yönettiği neredeyse 2 milyon metrekarelik alanda yüz binlerce ampul, ısıtma ve klima sistemleri ile birçok elektromekanik sistem kullanıldığını belirten Dr. Özgür Soy, "Bu sistemlerin yanı sıra, istasyonlarımıza konforlu bir erişim sağlamak için 2.000'den fazla yürüyen merdiven, yürüryen bant ve asansör bulunuyor. Bunların birçoğu da İstanbul'un topografik özellikleri nedeniyle ciddi derinliklerde yer alıyor. Dünyada yürüyen merdiven ve asansör sayısı bakımından da bir numaradayız. Tüm bu sistemleri her zaman işlevsel tutmak ve verimli bir kullanımla enerji tasarrufu yapmak zorundayız. Çok büyük bir varlık tabanını yönetiyoruz ve zamanımızın %60'ını yolcu taşıma operasyonlarına, %40'ını bakım sistemlerine ayırıyoruz. İçinde bulunduğumuz şartlar ve hizmet kalitesi konusundaki hassasiyetimiz, dijital ikiz kullanımını bizim için bir gereklilik haline getiriyor" diyor.
Görsel: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Çırçır İstasyonunda Pilot Proje
Metro sistemlerinin benzersiz bir ulaşım şekli olduğuna vurgu yapan Genel Müdür Soy, "Metro gibi 50 yıllık, 100 yıllık, belki de yaşam döngüsü sınırlanmamış, neredeyse bir nehir, bir dağ gibi kentin doğal bir parçası haline gelmiş sistemlerde, doğru tasarım öncelikli hale geliyor” diyor. Dr. Soy, sözlerine şöyle devam ediyor: “50 veya 100 yıllık işletme maliyetleri, arızaların sıklığı ve yolcu konfor seviyeleri gibi detaylar, metro sistemlerinin tasarım aşamasında belirlenmek durumunda. Bu bilgilere ne kadar erken ulaşırsak, işletme sırasında olası sorunları önceden ele almak veya maliyetleri azaltmak için o kadar iyi hazırlanmış oluyoruz. Tasarım aşamasında, M7 Yıldız-Mahmutbey Metro Hattı'ndaki Çırçır istasyonunun dijital ikizini Autodesk Tandem kullanarak oluşturduk. Böylece, fiziksel bakım hariç, tüm istasyon işlemlerini dijital ikiz üzerinden gerçekleştirme imkânı elde ettik. Dijital İkiz üzerinde arızalar görselleştirildiği için bakım ekibi, yapılması gerekenleri zaten bilerek sahaya gidiyor Çırçır istasyonunda başlattığımız pilot uygulamayı tüm istasyonlarımıza yaygınlaştırmayı planlıyoruz".
Görsel: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
İşletme Verimliliğinde Yüzde 37,5’e Kadar Artış
Metro İstanbul Genel Müdürü Dr. Özgür Soy, "Dijital İkiz projesini, en basit ifadesiyle şehrin kaynaklarını verimli bir şekilde kullanmak için hayata geçirdik. Hedefimiz, işletme verimliliğinde yüzde 37,5'e kadar artış sağlamak ve enerji tüketimi ile bakım maliyetlerinden yüzde 25'e kadar tasarruf etmek. Dünya genelinde raylı sistem işletmelerinde ve bakımında dijital ikizlerin kullanımı nispeten yeni bir kavram. Autodesk Tandem'i kullanarak uyguladığımız dijital ikiz projesini, endüstrinin gelişimine öncülük etme vizyonumuzun da kritik bir parçası olarak görüyoruz" diyor.
Bir Dijital İkiz Yaratmak
Metro İstanbul Tasarım Merkezi Müdürü Ertan Toprakal, “Dijital ikiz yaratmanın zor kısmı, BIM modelleri olmayan hatlar ve istasyonların yüksek kaliteli BIM modellerini oluşturmaktı. Bu zorluğu Autodesk'in nokta bulut teknolojisi ReCap ile aşıyoruz.” diyor. Metro İstanbul Mimarlık Tasarım Yürütücüsü Hande Akkoyunlu bu noktada şunları ekliyor: "2015'ten önce tasarlanmış hatlar ve istasyonlar için BIM modelleri oluşturmamız gerekiyor. 2015'ten bu yana yapılan metro projelerinde ise BIM modellerinin zorunlu hale gelmesi ve bu modellerin inşaat devir tesliminde sunuluyor olması, önemli bir avantaj sağlıyor.”
Bir dijital ikiz modeli oluşturmak için gerçek zamanlı tesis verilerine, bakım prosedürlerine ve varlık yönetim sistemlerinden veri akışına ek olarak BIM modellerine ve dijital ikiz modelinin hangi amaçlarla kullanılacağına ilişkin bilgilere de ihtiyaç duyduklarını belirten Tasarım Merkezi Müdürü Ertan Toprakal, "Başka bir zorluk, gerçek zamanlı sistemlerden verileri ortak bir iletişim protokolü aracılığıyla dijital ikiz platformuna aktarmaktı" diyor ve proje sürecindeki deneyimlerini şu sözlerle özetliyor: "Verilerimiz büyük bir sistemden geliyor. Bu verileri işlemek, analiz etmek ve karar verme süreçleri için kullanmak, harika bir know-how kazanma fırsatı yarattı."
Görsel: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Proje Hangi Hedefleri Destekliyor?
Metro İstanbul’un ana odak noktası yolcularına mükemmel hizmet sunmak. Bu doğrultuda meydana gelebilecek her türlü olumsuzluğa karşı hızlı ve çevik çözümler geliştirilmesi hedefleniyor. Araç bakımları, hat ve istasyon bakımları, istasyonlarda onarım, revizyon ve yenileme işlemleri, bu hedefte son derece önemli yer tutuyor. Raylı sistemlerin işletiminde enerji tüketimi, maliyetleri belirleyen çok önemli bir unsur. Bu nedenle tüm faaliyetlerde ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi uygulanıyor ve enerji kaynaklarının en verimli şekilde kullanılması hedefleniyor.
Metro İstanbul, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda çevre yönetimi performansını sürekli iyileştirmeyi ve faaliyetlerinden kaynaklanan çevresel emisyonu azaltmaya yönelik devam eden çalışmalarını da yenilikçi yaklaşımlarla kesintisiz olarak geliştirmeyi hedefliyor. Genel Müdür Yardımcısı M. Fatih Gültekin, “Dijital ikiz projesini, yolcularımıza mükemmel hizmeti sunma hedefimizde çok önemli bir adım olarak görüyoruz. Dijital ikiz projemizi, bu ana hedefimizle bağlantılı olan bakım süreçleri, enerji tüketimi ve sürdürülebilirlik konularındaki işleyişimizi iyileştirecek güçlü özellikleri nedeniyle hayata geçiriyoruz,” diyor.
[Description.] Photo courtesy of [credit].
Erişim Kolaylığı ve Analiz Yetenekleri
Metro İstanbul BIM ve Görsel Tasarım Yöneticisi Ferdi Tatar, Autodesk Tandem kullanımıyla bakım süreçlerine dair beklentilerini şöyle sıralıyor: “Dijital ikiz teknolojisi ile bakım süreçlerimizi kısaltmak ve iyileştirmeler yaparak yüksek enerji maliyetlerinden tasarruf etmek istiyoruz. Önleyici bakım konusunda da beklentilerimiz yüksek. Bunu sağlamak için ekipman ve bakım dokümanlarına hızlı erişim sağlamamız gerekiyor. Ekipman arızası meydana gelmeden önce ekipmanın durumunu inceleme fırsatımız olmalı. Tüm ekipmanların varlık bilgilerine, kurulum ve bakım tarihlerine hızlı bir şekilde ulaşmalıyız. Autodesk Tandem dijital ikiz platformu, tesis yönetimi verilerinin bir deposu gibi işlev görüyor. Platform üzerinde işletme ve bakım kılavuzları, garanti bilgileri gibi tüm gerekli bilgilere kolayca erişilebilen bir veritabanı oluşturuluyor. Bu veriler, binanın 3D modeli ile ilişkilendiriliyor ve sistemlerin potansiyel ekipman arızalarından nasıl etkileneceği konusunda doğru tahminler yapmamızı, önleyici bakım planları oluşturmamızı sağlıyor.”
Ferdi Tatar, dijital ikiz platformunda gerçekleştirecekleri, Toplam CER Gücü Analizi, Trenin Tükettiği Enerji / Elde Edilen Yenilenebilir Enerji Karşılaştırmaları, Tren Hız Zaman Profilleriyle Trenlerin Sürüş Modlarının Optimizasyonu ve İstasyon Yardımcı Hizmetlerinin Enerji Tüketiminin Analizi gibi işlemlerle, enerji tasarrufu sağlamaya yönelik iyileştirmeler yapacaklarını da belirtiyor.
Autodesk Tandem ve İş Gücü Verimliliği
Metro İstanbul Dijital İkiz Proje Yöneticisi Şaban Kuş, “Bakım prosedürlerimizde Autodesk Tandem'i etkin bir şekilde kullanıyoruz,” diyor. Ekipmanların ERP sisteminin varlık yönetimi modülünden aktarılan bakım periyotlarını, dolayısıyla bakım yapılması gereken zamanı Autodesk Tandem üzerinden takip edebiliyor ve böylelikle arıza oluşmadan müdahale edebiliyorlar.
Takip ve kontrol sisteminden gelen ekipman sinyal bilgileri de Autodesk Tandem içinde tutuluyor. Şaban Kuş, “Bu sinyal bilgisini yapay zekâ uygulamalarıyla entegre ederek tahmine dayalı ekipman analizleri yapma konusundaki çalışmalarımızı da sürdürüyoruz. Böylece ekipman arızalarını ve ekipmanlardaki anormal durumları incelemek mümkün olacak,” diyor.
Kuruluşun yürütmekte olduğu tüm dijitalleşme ve dijital ikiz girişimlerinin özellikle bakım ve onarım ekipleri tarafından memnuniyetle karşılandığını belirten Kuş, "Bakım süreçlerini özellikle bakım birimlerinde çalışan personel için daha verimli ve kolay hale getirmeyi amaçladık. Dijital ikizin belirli karar alma süreçlerinde de olumlu bir etkisi olacağına inanıyoruz. Örneğin, enerji yönetim sistemleri biriminin, dijital ikiz modeli aracılığıyla toplanan enerji değerlerini analiz ederek enerji yönetimi konusunda daha etkili kararlar alması mümkün. Gelecekte tüm istasyonlarımız dijital ikiz modelleriyle analiz edildiğinde, beklenmedik arızaları ve enerji kayıplarını önleyebileceğimizi öngörüyoruz" diyor.
Gelecek Hedefleri
Metro İstanbul ekibi, İstanbul’un kaynaklarını verimli kullanmak hedefi doğrultusunda, sürdürülebilir, verimli ve çevre dostu bir işletme misyonu için dijital teknolojilerin kullanımının gerekli olduğuna inanıyor. Metro İstanbul Tasarım Merkezi Müdürü Ertan Toprakal, Autodesk Tandem ekibi ile sürekli iletişim halinde olduklarını, Autodesk Tandem platformunun güncellenmesi ve yeni araçların ortaya çıkmasıyla, sistemlerinin dijital ikiz platformuna daha kolay entegre olacağını belirtiyor.
Ertan Toprakal, “Gelecekte Autodesk Tandem ile tüm hatlarımız ve tüm istasyonlarımız için dijital ikiz modellerimizi oluşturmaya ve yapılacak ilave IoT ve sensör yatırımları ile veri kaynağımızı artırmaya devam edeceğiz,” diyor.
Görsel: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Güvenilir Bir Yol Arkadaşı
Dr. Özgür Soy, son olarak bugünün dünyasında uçtan uca dijitalleşmenin artan gerekliliğine dikkat çekiyor: " Bizim için en önemli ilkelerden biri yolcularımıza dakik, konforlu, güvenli, çevreci, eğlenceli, ekonomik ve teknolojik ulaşım çözümleri sunmak. Yolcularımızın memnuniyetini artırmak amacıyla dijitalleşme süreçlerine büyük önem veriyoruz. Dijital ikiz teknolojilerinin kullanılması şirketlerin tesislerini daha kontrollü ve öngörülebilir bir şekilde yönetmeleri açısından önemli. Gelişen yapay zekâ teknolojilerinin ve tesis yönetiminde dijital ikizlerin gelişmesiyle daha sürdürülebilir ve daha verimli bir raylı sistemler sektörüne öncülük etmeyi hedefliyoruz. İstasyonlarımıza dijital ikiz teknolojisini entegre etmenin gelecekte yolcu konforunu daha da artıracağına inanıyoruz. Bu yolculukta Autodesk Tandem'i güvenilir bir yol arkadaşı olarak görüyoruz."
AEC Collection hakkında daha fazla bilgi edinin
Büyük zihinler harika araçlarla inanılmaz başarılara ulaşabilir.
Bu Hikâyeyi Paylaşın
