Bu Vizyoner VR Cerrahi Simülasyon, Doktorların Radyasyona Maruz Kalma Riskini Azaltabilir
Cerrah olmak için verilen eğitim zordur, bu şaşırtıcı değil; ancak tıp eğitiminin bedeli bedensel zararı da içermek zorunda mı? Örneğin ürologlar, büyük böbrek taşlarını çıkarma işlemi olan perkütan nefrolitotomi (PCNL) gibi minimal invaziv prosedürleri gerçekleştirirken bile, yüksek seviyelerde radyasyona maruz kalabiliyorlar.
Hem eğitim hem de operasyon esnasında cerrahları yönlendiren x-ışını cihazından yayılan radyasyon, birikimli bir etki yaratabilir. Bu nedenle ürologlar, maruz kaldıkları toplam radyasyon miktarını yıllık olarak takip etmek zorundadırlar. Ürologların maruz kaldıkları radyasyon miktarı sık sık üst sınırlara çıkabilmektedir. Bu durum, ürologların çalışma kapasitelerini kısıtlar ve diğer cerrahları eğitmelerini zorlaştırır.
Ben Sainsbury, bu tür endişeleri ortadan kaldırmak amacıyla, ürologların kullandığı teknikleri geliştirmek ve diğer doktorların bilgilerinden faydalanmak için hem bilgisayar oyunlarındaki hem de sanal gerçeklik (VR) alanlarındaki deneyiminden yararlandı. Sainsbury ve ortağı ürolog Dr. Rajiv Singal, Marion Surgical şirketini kurdu. Autodesk Uzmanlık Programı üyesi Marion Surgical, Toronto Autodesk Teknoloji Merkezinde bir cerrahi simülasyon platformu kurmak için çalışmalar yürütüyor. Artırılmış gerçeklik, sanal gerçeklik ve dokunsal teknolojiden faydalanan bu platform, cerrahların ve ihtisas yapanların, gerçekçi sanal ameliyathanelerde PCNL operasyonu yapabilmesini sağlayacak.
“Geçmişte birçok tıp okulunda ‘bir tane izle, bir tane yap ve sınavda yüksek not al yöntemi’ kullanılıyordu.” diyen Sainsbury, sözlerine şöyle devam ediyor: “Sınavınız iyi geçerse danışmanınız, ‘Tıpkı benim gibi yaptın’ derdi ve sertifikanızı alırdınız. Ancak bu yöntem artık geçmişte kaldı. Tıp eğitiminde, ameliyathanede yeterince vakit geçiremedikleri için cerrahların ihtisas sürelerini uzatmalarını gerektiren yaklaşımdan ayrılarak, artık gerçek ameliyatlar yapmaları için cerrahlara daha fazla vakit tanıyan, beceri temelli bir eğitime doğru bir geçiş yaşanıyor.”
PCNL prosedürlerini öğretmek için kullanılan aletler bazı zorlukları beraberlerinde getirir; bu nedenle tıbbi cihaz şirketleriyle cerrahi merkezleri, insanlar üzerinde yapılacak ameliyatların hissini ve gücünü örneklemek adına, bazen domuzlar üzerinde ameliyatlar gerçekleştirir. Bu durum oldukça karmaşık bir hale gelebilir.
Sanal gerçeklik bu sorunları ortadan kaldırabilir. Ancak buradaki temel amaç, eğitim kalitesini artırmaktır; böylece eğitim süreci hızlandırılır ve daha az hatayla daha fazla başarılı ameliyatların gerçekleşmesi sağlanır. Program ayrıca cerrahların simülasyon vasıtasıyla öğrenmelerine yardımcı olmak için geri bildirim sağlar. Cerrahlar puanın yanında performanslarıyla ilgili gerçek zamanlı bir değerlendirme sonucu alırlar. Cerrahlar geliştikçe, puanları da artar.
Sainsbury, “Ürologlar rekabeti severler, dolayısıyla fuarda deneme yaptığımızda daha yüksek puan almak isterler,” diyor. “Bilgisayar oyunlarıyla büyüyen ürologlar meseleyi tümüyle anlıyorlar.”
Bilgisayar oyunları oynamış olsun olmasın diğer cerrahlar da bu tür bir aracın yaratacağı değerin farkındalar. Neredeyse anlık olan geri bildirim hem zorlayıcıdır hem de öğreticidir.
Sainsbury, “Yapmayı öğrenmeye çalıştığınız şeylerden biri de iğneyle organ içine girerken çok hassas olmak ve tek seferde girmektir,” diyor. “Böbreği pek çok yerinden delmek kötü bir durumdur. Böbreğe birden çok delik açarsanız, böbreği doldurmak için [x-ışını cihazında taşları görebilmek amacıyla] kullanılan tüm boyanın aniden sızması riskiyle karşı karşıya kalırsınız. Sonrasında bir uçuş simülasyonunda kar fırtınasına tutulmuş gibi olursunuz. Karmakarışık ve dağınık bir tablo ortaya çıkar’.
Cerrahın puanını belirleyen diğer unsurlar arasında böbreğe girmek için kullanılan çubuk sayısı (Sainsbury, “1, iyi anlamına geliyor, çubuk sayısı arttıkça puan azalıyor,” diyor); ideal açıya ne kadar yaklaştığınız; kullandığınız kuvvetler ve kaç kez x-ışını görüntüsüne ihtiyaç duyduğunuz sayılabilir. Hasar veren zorlama veya temsili kanamalar puanı düşürür.
Sainsbury, Sanal Gerçeklik Cerrahi Simülatör gibi bir platformun diğer faydalarından birinin de eğitmenlerin, cerrahları zor durumlar veya sık sık karşılaşmayacakları ama yine de nasıl başa çıkacaklarını bilmeleri gereken senaryolar üzerinde eğitmelerine imkan tanıması olduğunu söylüyor. Sainsbury ve ekibi, platformun kullanımını geliştirmek ve deneyimi daha gerçekçi hale getirmek için platformu düzenli olarak güncelliyor.
Lee, “Gerçek hastaların verilerine ulaşabildiğimiz iletişim hattımız sayesinde, cerrahlardan karmaşık vakaların verilerini alıp sistemimize önceden ekleyebiliyoruz,” diyor. “Elinizdeki zorlu bir vaka üzerinde eğitim verebilirsiniz.”
Sainsbury, topladıkları verilerin zaman içerisinde, hastanelerin ve cerrahların doktorları daha etkin şekilde eğitmesi için faydalı olabileceğini ifade ediyor. Kimbilir böylece, hata sayısı azalabilir ve iyileşme süresi kısalabilir.
Lee “İhtisas yapanlarla uzmanlar arasındaki durumu anlayabilmek için, tüm bu verileri alıp, uzman ve uzman olmayan kullanıcıları farklı cerrah gruplara koyarak karşılaştırdık,” diyor ve şunları ekliyor: “Sistem, bir alet düzenine göre uzman olup olmadığınızı söyleyebiliyor. Sonuçta, bir kurumdaki cerrahların diğer bir kurumdakilere göre daha yüksek sonuçlar aldığını görebileceğiz. Bu durum, doktorların birbirlerinden öğrenmeleri ve cerrahi pratiği geniş anlamda geliştirmeleri için bir yol olabilir.
Marion Surgical, Toronto Teknoloji Merkezi’ndeki görevlilerinin yardımı sayesinde, 3B baskıyla kendi donanımlarının farklı yinelemelerini üretmek için Autodesk ürünlerini ve teknolojisini kullanıyor. Uzmanlık Programında yer alan Marion Surgical, hızlı ve verimli şekilde yeni parçalar üretebiliyor. Bu da doktorları eğitmek için yurtdışına çıkmak zorunda olan Singal’in yakında, sanal gerçeklik cihazlarını cerrahların yanında bırakarak, dünyanın her yerindeki doktorları uzaktan eğitebileceği anlamına geliyor.
Sainsbury, “Rajiv, gelişmekte olan ülkelerdeki cerrahlara yoğun bir şekilde eğitim veriyor,” diyor. “Çözümün bir parçası olarak ünitelerimizden birini Afrika’ya götürüp orada bırakıyoruz, böylece Singal, Kanada’dan danışmanlık yapmaya devam edebiliyor. Başlığı taktığınızda Rajiv, sanal ameliyat odasına girip gözetmenlik yapabilir ve yorumlarda bulunabilir.”
Sainsbury, bu böbrek taşı ameliyatı eğitim platformunu iyileştirip farklı yinelemelerini tamamlamışken platformu, geleneksel uygulamalı eğitimlerin zor ve zaman alıcı olduğu diğer minimal invaziv prosedürleri kapsayacak şekilde genişletmenin yolunu aradıklarını söylüyor. Sanal gerçekliğin cerrahi simülasyonda en çok fark yaratacağı alan da burasıdır.
Sainsbury şunları ekliyor: “Bir sonraki operasyonda, kalp ve akciğerler arasında bulunan atardamarlardaki yaralı dokuları çıkaracağız. Böyle bir prosedürü eğitim anlamında vermek son derece zor ve karmaşıktır. Ancak bu eğitim, ölüm oranlarını gerçekten azaltıyor. İlaçlar ve eğitimler sayesinde, ölüm vakalarının oranını %20 ila %30’lardan %2’ye kadar düşürebiliyoruz.”